VMx Plus Antwerpen – Limburg: een overzicht

Op 16 december 2022 sloten we het traject VMx Plus Antwerpen – Limburg af. Deze eerste VMx Plus bestond uit 5 gevarieerde sessies, door corona verspreid over 2 jaar.  

We startten uiteraard met een kennismakingsmoment en een brainstormsessie. Samen zochten we naar onderwerpen die voor iedereen interessant en zinvol bleken. Ook het opzet van VMx Plus werd nog eens toegelicht aan de 14 deelnemers. Het doel is enerzijds bijleren met een link naar de praktijk, delen van ervaring en kennis met de groep en uitbreiden van het netwerk. Je leert er milieuprofessionals uit je omgeving kennen.

Tijdens deze VMx Plus verzamelden we milieucoördinatoren rond de tafel werkzaam in diverse sectoren: farma, water, landbouw, circulaire economie, productie, logistiek, ... Het was een mix van mensen met reeds heel wat jaren ervaring op de teller en professionals die recenter in de milieusector aan de slag gingen. Deze mix zorgde voor een heel interessante uitwisseling met een frisse blik op de materie!

De eerste inhoudelijke sessie focuste op afval en materialen. Stijn Smetsers van Recycling Partners Belgium en OVAM gaven een antwoord op de vele vragen van de deelnemers. Aan bod kwamen VLAREMA 8, de overeenkomst tussen ophaler en ontdoener, sensibilisatie inzake sorteren en selectieve inzameling, afvalreductie, diverse afvalstromen zoals slib, vliegassen, vloeibaar afval, gevaarlijk afval, …

De 2^de inhoudelijke sessie werd verzorgd door Bart Gille en Kris Mercks van Sertius met een uiterst interessante uitleg over de aansprakelijkheid van de milieucoördinator met enerzijds een toelichting vanuit het juridische luik bekeken en anderzijds het takenpakket en de positie van de milieucoördinator t.o.v. andere specialisten. Uit deze sessie capteerden we 13 tips voor milieucoördinatoren.

CO₂ en meer bepaald de weg naar een oprechte CO2-neutraliteit was het thema voor de daaropvolgende sessie toegelicht door Ruben Reners van Encon. Verschillende systemen kwamen aan bod, zowel de vrijwillige als de verplichte waaronder EU-ETS Emissierechten. De vrijwillige systemen, normen en standaarden, die kunnen gebruikt worden, hebben weinig tot geen uniformiteit.

Tijdens de uitleg werden o.a. de reductie, de compensatie en de verschillende partijen toegelicht.

Van CO2 naar H2O want het daaropvolgende onderwerp was water. Waterexpert Rilke Raes gaf een antwoord op al de doorgestuurde vragen. De vragen waren heel divers en gingen over lozingsnormen, te meten parameters bij bedrijfsafvalwater, de impact van de PFAS-problematiek op afvalwater, oppompen van grondwater, … Uit deze sessie kwamen enkele praktische tips en weetjes.

De laatste in de reeks ging over de ISO14001 milieumanagementnorm: een praktische kijk op de context- en stakeholderanalyse, de risico’s en kansen, de milieuaspecten en compliance verplichtingen. Hoe begin je eraan en op wat moet je letten?  ISO14001 is een internationale vrijwillige standaard die specifieke eisen beschrijft over milieu en waarvoor een organisatie zich kan laten certificeren.

De kerneisen voor alle managementsystemen zijn identiek:

• Risico-gebaseerd en procesmatig denken waardoor je onderlinge relaties en interacties beter leert kennen en beheersen
• Deming-cirkel:
  • Plan: contextanalyse, leiderschap (van bovenuit), planning
  • Do: ondersteuning (mensen en middelen), uitvoering
  • Check: evaluatie van de prestaties via keuringen, metingen, audits, directiebeoordeling
  • Act: verbetering: afwijkingen en corrigerende maatregelen en continue verbetering

De volgende punten kwamen naar voor in deze sessie:

• De fundering van een managementsysteem is een goede context- en stakeholderanalyse. Dit is een analyse op high level niveau en gebeurt in principe door het management.
• De risico’s en kansen worden verwerkt in de milieuaspectenbepaling. Hier spreekt men van een analyse op procesniveau. Begin daarom altijd met een goede beschrijving van de processen voor het uitvoeren van de milieuaspectenanalyse. Er zijn daarvoor verschillende methodieken en schematische voorstellingen bruikbaar.
• Het levenscyclusperspectief moet niet in detail uitgewerkt worden, maar er dient in de verschillende eisen van het managementsysteem over nagedacht worden, alsook bij de uitwerking van de milieuaspectenanalyse. De meeste impact op het levenscyclusperspectief zit in bij aankoop en R&D.
• Weten wat jouw compliance verplichtingen zijn en deze bijhouden is een huzarenwerk. Er zijn verschillende niveaus te beginnen bij de VN-conventies, over regelgeving op Europees niveau, federaal niveau tot op de gewesten. Ook eigen opgelegde regels worden aanzien als compliance verplichtingen. En niet te vergeten sommige verwachtingen en behoeften van stakeholders kunnen omgezet worden in compliance verplichtingen.

Dit jaar start Nicole Otten een VMx Plus op voor milieuprofessionals werkzaam in West-Vlaanderen. Ook interesse? Schrijf je dan hier in!