Bos blijft bos, al zijn er enkele uitzonderingen…
In Vlaanderen is bos de climaxvegetatie. Als je niets doet, wordt dus elk terrein uiteindelijk bos.
Maar wat is bos eigenlijk?
Bos of betergezegd bosdecreetbos is elk terrein ongeacht de grootte, eender waar gelegen in Vlaanderen, met een groep bomen als hoofdbestanddeel met een boseigen fauna en flora (ook wel de ‘bosambiance’ genoemd). Boseigen fauna en flora kunnen zijn: netels, bramen, varens, eekhoorns, …
Op deze algemene definitie zijn een aantal uitzonderingen gedefinieerd. bv. geen bomen maar toch bos zoals kaalvlakten die tot het bos blijven behoren, niet-beboste oppervlakten die nodig zijn voor het behoud van het bos zoals boswegen, brandwegen, ambtswoningen, … en ook omgekeerd: alles wat in de definitie staat is aanwezig, maar wordt toch nooit als bos aanzien, zoals bv. agroforestry, fruitboomgaarden, enkele en dubbele bomenrijen, aangelegde tuinen en parken met sierbeplanting, ... ANB beslist. Dus twijfel je: contacteer ANB.
Er zijn verbodsbepalingen geformuleerd om het bos zo goed mogelijk te beschermen
Principieel gezien zijn alle handelingen in bossen verboden, zowel in openbaar als privaat bos. Als je toch wil ingrijpen kan dit mogelijks wel in functie van duurzaam en multifunctioneel beheer als je de toelating krijgt van ANB. Dit kan je eventueel verkrijgen na gemotiveerd aanvragen via een machtiging of tenzij het opgenomen is in een goedgekeurd beheerplan en je de toestemming hebt van de beheerder. Je kan dus alleen maar ingrijpen na machtiging en goedgekeurd beheerplan.
Waarom is Vlaanderen zo streng als het op bos aankomt? Bossen zijn zeer complexe ecosystemen die zonder menselijke ingrepen tot climaxvegetatie evolueren. Ze zijn bijzonder waardevol en helaas hebben we er weinig van in Vlaanderen. We moeten er dus eigenlijk bijzonder veel zorg voor dragen. Vandaar dat de boswetgeving de bossen hier strikt beschermd.
Verder is het belangrijk om te weten dat eens een terrein juridisch als bos wordt beschouwd, het ook bos moet blijven. Het Bosdecreet garandeert dat de kwaliteit en kwantiteit van de bossen er niet op achtergaat.
Bomen kappen in bossen
Bomen kappen in bossen is strikt geregeld. Ga je bomen kappen in het kader van duurzaam bosbeheer, dan kan dit na machtiging (of machtiging via beheerplan). Uitzondering hierop zijn de kappingen bij veiligheidssituaties of ziektes (Letterzetter, Essenziekte, …).
Laat je bos verdwijnen, dan spreken we van een ontbossing. Ontbossing is strikt maar complex geregeld en gekoppeld aan een omgevingsvergunning én boscompensatie (in natura, financieel of een combinatie van beide).
Bij ontbossingen in de groene bestemmingen (groengebieden, duingebieden, SBZ’s, Ramsargebieden, …) moet je ook een omgevingsvergunning voor vegetatiewijzigingen aanvragen. En in bepaalde gevallen is er ook een passende beoordeling of MER nodig.
Zie jij de bomen door het bos niet meer, dan kan je bij twijfel en vragen altijd contact opnemen met de vergunningverlenende overheid of ANB.